Dobra praktyka 1

Placówka: Szkoła Podstawowa w Popowie Borowym

Do szkoły podstawowej uczęszcza aktualnie 69 uczniów i uczennic, w poszczególnych klasach uczy się 12-15 osób (oddziały na poziomie klasy 1 i 4 nie zostały uruchomione). Dzięki staraniom dyrekcji od 2020 r. w szkole funkcjonują dwa oddziały przedszkolne (dla dzieci starszych i młodszych) dla łącznie 34 przedszkolaków.

Grono pedagogiczne tworzy blisko 25 nauczycieli i nauczycielek, zatrudnionych zarówno na całych etatach, jak i pracujących w szkole kilka dni tygodniu.

Działania podejmowane na rzecz zdrowia psychicznego i emocjonalnego uczniów i uczennic odnoszą się nie tylko do tej grupy, ale również do ich rodziców/rodzin oraz grona pedagogicznego. Zmotywowane, mogące rozwijać swoje kompetencje oraz zintegrowane grono pedagogiczne oraz postrzeganie szkoły jako miejsca, które jest gotowe do świadczenia pomocy w sytuacjach kryzysowych przez rodziców pozwalają na pełną realizacje zadań na rzecz uczniów i uczennic w obszarze dobrostanu psychicznego, umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach.

Niewielka liczebność klas pozawala zarówno wychowawcom jak i pozostałym nauczycielom i nauczycielkom szybkie wychwycenie pojawiających się problemów oraz indywidualizację pracy z uczniami. Warunki panujące w Szkole Podstawowej w Popowie Borowym (kilkanaście osób w klasach, integracja grona pedagogicznego) pozwalają na bieżącą obserwację uczniów i uczennic, rozpoznawanie ewentualnych problemów, szybką interwencję oraz współpracę z rodzicami.

Dyrekcja podejmuje liczne formalne i nieformalne inicjatywy na rzecz integracji grona pedagogicznego i wymiany doświadczeń i dobrych praktyk (m.in. organizacja szkoleń), sprzyjają temu również obowiązujące w szkole procedury dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej:

Zebrania dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej konkretnym uczniom otwarte są dla wszystkich nauczycieli, nauczycielek oraz rodziców

W sytuacjach tego wymagających (np. zaobserwowanie niskiej motywacji u ucznia, problemów z koncentracją podczas lekcji) organizowane są zespoły robocze, w skład których wchodzą wszyscy nauczyciele/nauczycielki uczący w danej klasie

W szkole odbywają się również zajęcia edukacyjne i profilaktyczne realizowane przez pedagogów szkolnych i wychowawców. Tematyka zajęć dobierana jest na podstawie obserwowanych w środowisku problemów i trudności. W ostatnim czasie zajęcia edukacyjne dotyczyły:

• Motywacji do nauki (z uwzględnieniem nauczania zdalnego)
• Zagrożeń online
• Kulturalnego zachowania w sieci

W ramach realizacji zajęć edukacyjnych i profilaktycznych pedagodzy opracowują autorskie scenariusze, wykorzystują wiedzę zdobytą podczas szkoleń zewnętrznych i organizowanych w szkole Rad Szkoleniowych, a także korzystają z gotowych materiałów, np. akcji i narzędzi Fundacji Orange. W celu pełnego odpowiadania na potrzeby uczniów i uczennic, rodziców oraz grona pedagogicznego w szkole dyżuruje psycholog z rejonowej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.

Nauczyciele i nauczycielki Szkoły Podstawowej w Popowie Borowym rozwijają kompetencje podczas Rad Szkoleniowych oraz dzięki udziałowi w zewnętrznych szkoleniach.

Nauczyciele i nauczycielki systematyzują i odświeżają wiedzę z zakresu m.in.:

• Komunikacji z uczniami i uczennicami
• Umiejętności prowadzenia rozmów z rodzicami na temat problemów dzieci
• Motywowania uczniów i uczennic
• Przeciwdziałania syndromowi wypalenia zawodowego.

Z inicjatywy grona pedagogicznego, na którą pozytywnie odpowiedzieli rodzice uczniów i uczennic, przy szkole powołane zostało stowarzyszenie „Szkoła w Popowie To My!”, które pozwala na aplikowanie o granty i dofinansowywanie różnorodnych inicjatyw, które pośrednio wpływają na poczucie bezpieczeństwa uczniów i uczennice, integrację ze środowiskiem lokalnym, postrzeganie szkoły jako miejsca ważnego z punktu widzenia społeczności np.:

• Warsztaty kodowania
• Warsztaty rękodzielnicze
• Gra terenowa
• Propagowanie informacji o historii gminy

Szkoła prowadzi stronę na facebooku, co pozwala na promowanie w środowisku lokalnym inicjatyw organizowanych przez szkołę.

czytaj więcej

Dobra praktyka 2

Placówka: Szkoła Podstawowa nr 2 im. Królowej Jadwigi w Jarocinie
Wdrożone rozwiązanie: Szkolny Klub Mediacji

W naszej szkole od roku działa Szkolny Klub Mediacji. Działania prowadzące do powołania Klubu trwały długo i przyniosły świetny efekt. Pierwszym etapem było przeszkolenie całej rady pedagogicznej w zakresie podstawowych umiejętności mediacyjnych, zrozumienia istoty mediacji i zasady funkcjonowania w szkole mediacji rówieśniczych. Powołano zespół ds Mediacji. Chętni nauczyciele zostali skierowani na specjalistyczne szkolenia – mamy w naszym gronie pedagoga z uprawnieniami do szkolenie uczniów, dwóch opiekunów mediatorów rówieśniczych, jednego nauczyciela po kursie kwalifikacyjnych w zakresie mediacji, oraz czworo po dłuższych kursach. Przeprowadzono szkolenie dla 18 uczniów, kandydatów na Mediatorów Rówieśniczych (wymiar czasowy szkolenia to 18 godzin). Dobrym rozwiązaniem okazało się zaproponowanie uczniom każdej klasy, by wybrali ze swojego grona osoby o największym zaufaniu społecznym. Tym sposobem mamy w każdej klasie dwoje, troje uczniów po szkoleniu. Nie wszyscy uczniowie, którzy ukończyli szkolenie wyrazili chęć pełnienia roli mediatora, co przyjęliśmy z pełnym zrozumieniem i szacunkiem dla dziecięcych wyborów. W naszej ocenie bardzo ważna jest bieżąca weryfikacja osób chętnych do działania w tym obszarze. Mamy obecnie 12 uczniów klas VI – VIII, którzy zostali przedstawieni całej społeczności szkolnej jako Mediatorzy. Ta prezentacja była ważna, by wszyscy uczniowie mieli możliwość samodzielnie zgłosić się do nich z prośbą o pomoc. Na lekcjach wychowawczych poruszono temat mediacji jako sposobu rozwiązywania sporów czy konfliktów. Zorganizowano miejsce w pomieszczeniu na poddaszu, które gruntownie wyremontowano zgodnie z propozycjami uczniów i przystosowano do prowadzenia mediacji. Jest tam ściana – tablica, wygodne siedziska, stół do prowadzenia mediacji. W tej sali odbywają się spotkania robocze Mediatorów. Przed każdą mediacją spotykają się z opiekunem i przygotowują do prowadzenia mediacji.

Dobra praktyka 3

Placówka: Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Leoncinie
Wdrożone rozwiązanie: Autorskie rozwiązania profilaktyczne i Klub Wolontariatu

Historia szkoły sięga kilkudziesięciu lat. Wielu rodziców, a nawet dziadków obecnych uczniów i uczennic jest jej absolwentami. Do szkoły uczęszczają również dzieci osób, które osiedliły się w gminie Leoncin w ostatnich latach, poszukując wytchnienia od miejskiego zgiełku.

W ramach działań na rzecz bezpieczeństwa psychicznego i emocjonalnego uczniów i uczennic odbywają się zajęcia profilaktyczne i wychowawcze w ramach zajęć wychowawczo-opiekuńczych. Tematyka zajęć wynika z obserwowanych w środowisku szkolnym problemów, m.in.:

• Uzależnienia od substancji psychoaktywnych
• Edukacja antynikotynowa
• Fonoholizm
• Unikanie zagrożeń, radzenie sobie w trudnych sytuacjach, umiejętność szukania pomocy
• Stawianie czoła stresowi
• Postawy koleżeńskie, życzliwość względem innych

Zajęcia realizowane są w oparciu o autorskie scenariusze przygotowywane przez specjalistów pracujących w szkole, a także starannie selekcjonowane podmioty zewnętrzne, z którymi współpraca jest możliwa dzięki finansowaniu z funduszy gromadzonych przez gminę z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Wychowawcy prowadzą w klasach zajęcia integracyjne.

Uzupełnieniem zajęć prowadzonych wśród uczniów i uczennic są szkolenia organizowane dla rodziców. Ponadto, rodzice biorą udział w szkoleniach odpowiadających na potrzeby dostrzegane przez nauczycieli, m.in. na temat motywowania dzieci do nauki, szkodliwości korzystania z e-papierosów. Uczniowie i uczennice wszystkich klas mogą korzystać z oferty konsultacji indywidualnych i zajęć prowadzonych przez doradcę zawodowego. W odpowiedzi na rosnące potrzeby uczniów, uczennic i rodziców od roku szkolnego 2020/21, działania podejmowane przez pedagoga wspiera psycholog.

Organizowane w szkole akademie pozwalają na pokazanie szkoły bliskim uczniów i uczennic jako miejsca aktywnego, twórczego i pomocnego. Dni otwarte pozwalają nauczycielom na indywidualny kontakt z rodzicami uczniów i uczennic, omówienie ich mocnych stron oraz wspólne przyjrzenie się obszarom trudności, z jakimi mierzą się dzieci.

W szkole funkcjonuje Klub Wolontariatu, który inicjuje zbiórki i wolontariat na rzecz osób w trudnych sytuacjach oraz schronisk dla zwierząt, dzięki którym wśród uczniów i uczennic kształtowane są postawy prospołeczne i obywatelskie, m.in. „Dzwonek na obiad – grosz do grosza” – akcja Fundacji Bądź Bardziej polegająca na przeprowadzeniu zbiórki środków na sfinansowanie obiadów dla uczniów z ubogich rodzin, zbiórka karmy dla bezdomnych kotów i psów przebywających w pobliskich schronisku w ramach akcji Fundacji Przyjaciele Braci Mniejszych.

Dobra praktyka 4

Placówka: Szkoła Podstawowa nr 2 im. Królowej Jadwigi w Jarocinie
Wdrożone rozwiązanie: Profilaktyka zdrowia psychicznego od I klasy

Na działania profilaktyczne w szerokim rozumieniu, w tym profilaktykę zdrowia psychicznego zwracamy uwagę od początku obecności uczniów w naszej szkole. Dla przedszkolaków, którzy być może zechcą rozpocząć naukę w naszej szkole organizujemy zawody sportowe “Olimpiada Przedszkolaka”, na której nagradzamy wszystkich uczestników. Zależy nam na tym, by efekt nie był ważniejszy niż wkład pracy i zaangażowanie. Dzieci w profesjonalnie przygotowanej scenerii (wielka hala sportowo – widowiskowa, profesjonalny sprzęt sportowy, obsługa starszych koleżanek i kolegów, oprawa muzyczna i itp) uczestniczą w wielu zabawach ruchowych i rekreacyjnych. Otrzymują medale i uczą się najważniejszej zasady w sporcie – zasady fair play.

Dla rodziców przyszłych pierwszoklasistów, jeszcze przed rozpoczęciem roku szkolnego, organizujemy spotkanie z pedagogiem. Rodzice dowiadują się na nim jak chcemy współpracować, na czym nam zależy i my możemy poznać oczekiwania rodziców co do współpracy. Bardzo zależy nam na tym, by rodzic czuł się partnerem szkoły, by wiedział, że jesteśmy w jednej drużynie i możemy się wspierać. Chcemy także uspokoić rodziców, że efekt w postaci oceny nie jest najważniejszy, że każde dziecko jest inne i podkreślamy bezzasadność porównywania. Przedstawiamy ofertę pomocy psychologiczno – pedagogicznej a jej zakres mamy bardzo rozbudowany.

Żeby pierwszaki czuły się bezpiecznie w szkole zawsze (jeszcze przed wakacjami) zapraszamy je do poznania szkoły. Organizacja Drzwi Otwartych to nasza tradycja – dzieci zwiedzają szkołę do piwnicy, aż po strych. Dzięki temu doskonale znają rozkład pomieszczeń, wiedzą gdzie jest świetlica, gdzie stołówka, w jakiej klasie będą miały lekcje i jak trafić do toalety. Nauczyciele i starsi uczniowie przygotowują dla maluchów sporo atrakcji i niespodzianek w tym konkursy, rebusy, gry terenowe itp. Finał gry terenowej zazwyczaj jest w gabinecie Dyrektora, gdzie każde z dzieci osobiście poznaje Panią Dyrektor i otrzymuje pamiątkowy dyplom.

W wakacje nauczyciele organizują kilkudniowe zajęcia integracyjne dla dzieci, już z podziałem na klasy i prowadzone przez wychowawcę. Dzieci wspólnie się bawią, testują szkolny sprzęt, próbują jak im się siedzi w pierwszej, a jak w ostatniej ławce, wybierają swoje szafki i znaczki. Dzięki temu pierwszego września dzieci doskonale znają swoją Panią i kolegów z klasy. Często już wiedzą, gdzie chcą siedzieć, mają ulubioną koleżankę czy kolegą. Mniej stresu – więcej radości z rozpoczęcia nauki.

Dobra praktyka 5

Placówka: XLI Liceum Ogólnokształcące im. Joachima Lelewela w Warszawie
Wdrożone rozwiązanie: Współpraca z Ośrodkiem Środowiskowej Pomocy Psychologicznej i Psychoterapeutycznej

Wszystkie inicjatywy profilaktyczne i edukacyjne realizowane w XLI LO wynikają z diagnozy czynników ryzyka i ochronnych, rozmów z rodzicami, uczniami, uczennicami i wychowawcami. Działania na rzecz edukacyjne i profilaktyczne (m.in. na w obszarze zdrowia psychicznego i emocjonalnego) wdrażane są zgodnie z programem profilaktyczno-wychowawczym, ale również w odpowiedzi na pojawiające się w trakcie roku szkolnego trudności.

Dla uczniów i uczennic odbywają się zajęcia edukacyjne realizowane przez psychologów i pedagogów zatrudnionych w szkole, wychowawców klas, organizacje pozarządowe (np. Stowarzyszenie Pracownia Aktywnego Działania “Półpiętro”) lub uczelnie (np. Instytut Psychologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego) straż miejską oraz innych specjalistów (np. ze Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży).

W ramach zajęć profilaktycznych i edukacyjnych poruszane są tematy m.in.:

• rozwijanie wiedzy z zakresu zdrowia psychicznego i kryzysów psychicznych;
• rozpoznawanie kryzysów psychicznych i motywowanie do szukania pomocy;
• nastoletnia depresja – jak ją rozpoznać i jak sobie z nią radzić;
• budowanie poczucia odpowiedzialności za siebie, świadomości własnych zasobów, emocji i potrzeb;
• umiejętność radzenia sobie ze stresem;
• odpowiedzialność prawna;
• świadome wykorzystywanie nowych technologii;
• substancje psychoaktywne

Uczniowie i uczennice szkoły mają możliwość rozwijania swoich pasji i zainteresowań w ramach przedmiotowych oraz artystycznych „kółek tematycznych”, a także korzystać z poradnictwa szkolnego doradcy zawodowego.

W odpowiedzi na rosnącą liczbę uczniów u których występują trudności w obszarze funkcjonowania psychicznego i emocjonalnego w XLI LO organizowane są rady szkoleniowe, podczas których nauczyciele poznają praktyczne narzędzia:

• rozpoznawania i pracy z uczniami, którym towarzyszy obniżony nastrój, lęki, depresja;
• motywowania, z uwzględnieniem pracy zdalnej;
• konstruktywnej konfrontacji w sytuacji trudnych zachowań uczniów.

Rolą pracujących w XLI LO specjalistów w kontakcie z uczniami i uczennicami jest wczesne rozpoznawanie problemów psychologicznych, edukacyjnych i socjalnych, udzielanie bieżącego wsparcia i wskazówek zarówno uczniom, uczennicom, ich rodzicom i nauczycielom, a także monitorowanie prowadzonego poza szkołą procesu diagnostycznego i terapeutycznego. Psychologowie i pedagodzy szkolni uczestniczą w licznych szkoleniach tematycznych, tak by jak najpełniej odpowiadać na potrzeby uczniów i uczennic. Dzięki współpracy i finansowaniu z budżetu Radą Rodziców członkowie zespołu pomocy psychologiczno-pedagogicznej XLI LO mają możliwość superwizji pracy własnej.

Szkoła współpracuje z żoliborskim Ośrodkiem Środowiskowej Pomocy Psychologicznej i Psychoterapeutycznej , gdzie kierowani są uczniowie i uczennice potrzebujący stałego wsparcia psychoterapeutycznego w przezwyciężaniu problemów dotyczących zdrowia psychicznego i emocjonalnego. Psycholog z rejonowej poradni psychologiczno-pedagogicznej pełni w szkole dyżury, podczas których uczniowie i uczennice, a także ich rodzice mogą uzyskać informacje na temat możliwych dostosowań organizacji i procesu nauczania w związku z trudnościami w funkcjonowaniu wynikającymi w szczególności ze stanu zdrowia, w tym zdrowia psychicznego.

Ważnym elementem tworzenia pozytywnego klimatu szkoły oraz zachęcania rodziców do udziału w jej życiu jest organizowanie dni otwartych, podczas których rodzice mogą porozmawiać ze wszystkimi nauczycielami uczącymi w klasie dziecka. Podczas dni otwartych, a także podczas klasycznych zebrań, do dyspozycji rodziców pozostają również specjaliści zespołu psychologiczno-pedagogicznego szkoły.

Długofalowy pozytywny wpływ podejmowanych inicjatyw widoczny jest w stosunku absolwentów do szkoły. W gronie pedagogicznym pracuje wiele osób, które ukończyły „Lelewela”. O pozytywnym klimacie połączonym z wysokimi walorami edukacyjnymi świadczy wielopokoleniowość szkoły. Lelewela ukończyli rodzice, a niekiedy dziadkowie wielu aktualnych uczniów LO.