Czynniki ryzyka to właściwości indywidualne, cechy środowiska społecznego i efekty ich interakcji, które wiążą się ze zwiększonym ryzykiem powstania nieprawidłowości, zaburzeń, chorób lub przedwczesnej śmierci (Ostaszewski, Rustecka, Krawczyk, Wójcik, 2009). Pisząc o czynnikach ryzyka, warto uwzględnić zagrożenia wynikające z nieprawidłowych relacji w środowisku szkolnym. Aby zintegrowane podejście do profilaktyki miało szanse powodzenia, nie wystarczy realizacja pojedynczych programów rozwijających umiejętności społeczne uczniów. Konieczna jest zmiana podejścia zarówno do metod nauczania, relacji nauczyciel – uczeń, jak i roli samego nauczyciela.

Nauka umiejętności społecznych powinna być wpleciona w naukę różnych przedmiotów na wszystkich etapach nauczania (Woynarowska, Ostaszewski, Kulmatycki, 2014). Ponadto konieczna jest zmiana metod nauczania i odejście od metod podających na rzecz aktywizujących. Niestety z badań wynika, że Polska oświata jest pod tym względem konserwatywna i dominującym stylem nauczania jest model autorytarny, oparty na władzy nauczyciela (Nowak-Łojewska, 2011; Nowosad, 2011; Kluś-Stańska, 2011). W zajęciach prowadzonych metodą warsztatową i projektową rola nauczyciela zmienia się bowiem w rolę inicjatora i moderatora procesu nauczania, co prowadzi do zwiększenia aktywności uczniów i rozwijania umiejętności współpracy, wsparcia i grupowego rozwiązywania problemów (Brudnik, 2012). Wraz ze zmianą roli nauczyciela zmieniają się relacje nauczyciel – uczeń. Dorosły pełni tutaj rolę mentora i przewodnika – partnera w procesie edukacji, daje wsparcie. Relacje między nauczycielem a uczniem oparte na zrozumieniu i dialogu są potwierdzonym badaniami czynnikiem chroniącym, opisanym szczegółowo w części 3.2