Podkreślić należy ogromną rolę czynników zewnętrznych – nie tylko tych z najbliższego otoczenia dziecka (rodzina, szkoła), ale także tych często niedocenianych przez praktyków: znaczenia wspólnoty lokalnej, kulturowego kontekstu funkcjonowania dziecka. Dokonując analizy badań czynników chroniących i wybierając te, które bezpośrednio mogą dotyczyć szkoły i nauczycieli, możemy stworzyć następującą mapę czynników:

• Wewnętrzny świat dziecka (wartości, cechy i tożsamość) – to, co najbliżej dziecka, co tworzy jego wewnętrzny świat, to pozytywne wartości: tolerancji, równości, szacunku, odpowiedzialności oraz doświadczania troski i życzliwości. W świecie edukacji to przede wszystkim normy, jakie w praktyce są realizowane np. w szkole czy domu. Nie chodzi tu o deklaracje dorosłych, ale faktyczne traktowanie np. osób o odmiennych poglądach, cechach, a także codzienne praktyki i zwyczaje panujące np. w klasie szkolnej. Ważną grupę czynników wewnętrznych stanowią też zasoby związane z tożsamością, duchowością, poczuciem kontroli, poczuciem sensu i zadowolenia z życia. Możliwe są tu oddziaływania edukacyjne, wpływające na zmienne psychologiczne np. poprzez różnego rodzaju aktywności zwiększające uważność duchową (tzw. ćwiczenia mindfulness). Chociaż ta grupa czynników wydaje się z pozoru trudna do realizacji w praktyce szkolnej, to istnieje wiele badań wskazujących, że nauczyciele zwracający uwagę np. na piękno przyrody, duchowy wymiar wartości, szukający z dziećmi przeżyć transcendentnych i praktykujących świadome przeżywanie (tzw. „tu i teraz”) wydarzeń, dają dzieciom siłę i odporność przeciwstawiania się przeciwnościom losu (Michel, 2014).
• Wewnętrzny świat dziecka – umiejętności społeczne. Kolejna grupa czynników chroniących wiąże się z rozwijaniem umiejętności społecznych. To, oprócz zdolności komunikacyjnych oraz planowania i podejmowania decyzji, kompetencje interpersonalne (np. rozwiązywanie konfliktów), przeciwstawianie się presji grupy. Rola szkoły jest znacząca. W badaniach UNICEF (2019) Polska zajęła w tej kategorii czwarte miejsce od końca na 38 krajów! Istnieje tu zatem potrzeba zintensyfikowania oddziaływań edukacyjnych.
• Środowisko rodzinne. Wyniki badań wskazują, że najsilniejszymi czynnikami chroniącymi są relacje w najbliższym, rodzinnym otoczeniu dziecka. Dobra komunikacja, utrzymywanie dyscypliny bez stosowania przemocy, komunikowanie oczekiwań są kluczowe, ale znaczenie ma także monitorowanie zachowań dziecka przez rodziców, czyli kontrola i nadzór nad zachowaniami, porozumiewanie się i wymiana informacji oraz śledzenie tego, gdzie przybywa dziecko. Oczywiście o ile w przypadku dzieci młodszych możliwe jest staranne zagospodarowanie czasu dziecka (np. poprzez udział w zajęciach pozalekcyjnych), to w przypadku starszych, wymagających większej autonomii, skuteczniejsze jest monitorowanie oparte na gotowości nastolatka do dzielenia się problemami i aktywnej postawie rodzica (ciekawości, komunikacji, ustanawianiu zasad). Wiele programów profilaktycznych zawiera w sobie komponent rozwijania u rodziców tych właśnie umiejętności (Ostaszewski, 2014).

Analizując czynniki odnoszące się do sfer rozwoju osobistego, konieczne jest uwzględnienie sfer: fizycznej, społecznej, psychicznej (zawierającej komponenty emocjonalne i intelektualne) oraz duchowej (aksjologicznej) (Borowik, 2018).