Rola wychowawcy

Dla odczuwania bezpieczeństwa psychicznego ważne jest, aby czuć się członkiem grupy. Aby budować bezpieczeństwo psychiczne w grupie, konieczna jest także współzależność między jej członkami. W trakcie edukacji zdalnej uczniowie mają mniej okazji do interakcji i współdziałania. Dlatego bardzo ważne jest, aby w trakcie kształcenia na odległość cała klasa miała możliwość spotykania się z wychowawcą, który jest spoiwem wszystkich dzieci. Istotne, aby dzieci w tej niecodziennej sytuacji miały możliwość podzielenia się ze sobą różnymi sprawami i choć trochę poczuły się jak grupa, która spędza ze sobą wspólnie czas, podejmuje wspólne zadania i wyzwania – podobnie jak to się dzieje w trakcie nauki stacjonarnej. Z tego powodu nie warto rezygnować z lekcji online, jaką jest godzina wychowawcza. Podczas takich spotkań wychowawca nie tylko będzie mógł być na bieżąco z tym, co dzieje się u dzieci, ale także zaobserwować, na ile otwarte są wobec siebie w innych warunkach niż nauka w szkole.

W trakcie edukacji zdalnej łatwo się ,,schować” – wyłączyć kamerę w komputerze, nie odzywać się. Szczególnie takie sytuacje powinni monitorować nauczyciele. Zadaniem nauczycieli jest sprawdzenie, z jakiego powodu ma miejsce taka sytuacja. Czy jest ona kwestią tego, że dany uczeń nie odczuwa bezpieczeństwa psychicznego w klasie, czy też może takie zachowanie ma inną przyczynę. Być może niechęć do wypowiadania się i włączania kamery wynika z braku wiedzy czy niewystarczającego przygotowania się do lekcji, a może uczeń nie czuje się bezpiecznie psychicznie, gdy rówieśnicy i nauczyciel oglądają jego pokój…

Wzmocnienia pozytywne

Dla odczuwania bezpieczeństwa psychicznego i emocjonalnego ważne jest, aby dzieci nie bały się zadawać pytań nauczycielom i rówieśnikom oraz dzieliły się swoimi opiniami, nawet jeśli odbiegają one od zdania większości. Tak samo jak podczas edukacji bezpośredniej, w edukacji zdalnej każdy taki przejaw zachowania powinien być doceniony przez nauczyciela oraz powinien zostać podany powód, dla którego nauczyciel docenia takie zachowanie. Wyrażanie swoich opinii ogólnie, nawet jeśli są one zgodne ze zdaniem reszty klasy, oraz zadawanie pytań w przypadku edukacji zdalnej może wiązać się z dodatkowymi obawami, przez co staje się jeszcze trudniejsze niż zwykle; czasem uczniowie obawiają się, że zostaną nagrani przez swoich kolegów lub koleżanki i staną się pośmiewiskiem internetu. Z tego powodu nauczyciel powinien ustalić z klasą jasne zasady edukacji zdalnej, tak aby każdy z uczniów mógł czuć się bezpiecznie. Ważną zasadą jest to, aby uczniowie nie nagrywali przeprowadzanych zajęć – nie tylko za pomocą aplikacji, w której prowadzona jest lekcja, ale również należy podkreślić, że lekcji nie wolno nagrywać w żaden inny sposób (np. telefonem czy tabletem). O zasadzie tej warto przypominać i wyjaśnić uczniom, z jakiego powodu jest ona istotna.

Kolejną istotną rzeczą jest docenianie zaangażowania uczniów. Nauka zdalna często wymaga większego nakładu pracy samodzielnej i systematyczności, co może być dla uczniów trudne. Dlatego w trakcie kształcenia na odległość szczególnie ważne jest docenianie zaangażowania uczniów w pracę, nawet jeśli nie wszystko im od razu wychodzi. Taki sposób działania nauczyciela może spowodować większą otwartość uczniów w dyskutowaniu swoich porażek, a dzięki temu może prowadzić do uczenia się na błędach.

Wyjście z sytuacji

W trakcie edukacji stacjonarnej uczniowie mają szansę zwrócić się do zaufanego dorosłego po lekcjach, w trakcie przerwy czy podczas dyżuru. W trakcie edukacji zdalnej warto zapewnić uczniom przestrzeń do nawiązania takiego kontaktu online. Należy poinformować uczniów, kiedy i jak można skontaktować się z psychologiem czy pedagogiem szkolnym oraz w jakim czasie powinni otrzymać od nich odpowiedź. Warto również, aby wychowawca czy nauczyciel pozostawali otwarci na sprawy dzieci w tym niełatwym dla wielu momencie. Ważne jest ustalenie jasnych zasad kontaktu. Warto dać uczniom wybór i możliwość kontaktu zarówno podczas rozmowy online, jak i poprzez maile. Nie należy zapominać o tym, że bardzo istotne jest docenienie, że dziecko poszukuje dla siebie pomocy.

Gry, zabawy i warsztaty

Edukacja zdalna daje możliwość wykorzystania wielu aplikacji, dzięki którym można zapoznawać dzieci z różnymi zagadnieniami poprzez zabawę. Z reguły dzieciom sprawia to dużo przyjemności, więc takie zajęcia cieszą się zwykle sporym powodzeniem. Warto więc stworzyć materiał online w aplikacji, gdzie zadaniem dzieci będzie na przykład rozpoznawanie emocji. Gra może być przerywnikiem podczas rozmowy na ten temat. Należy również pamiętać, że edukacja zdalna daje możliwość przesyłania uczniom gotowych już materiałów, na przykład filmów psychoedukacyjnych czy kart pracy dotyczących zdrowia psychicznego (np. Emocje Dziecka). Obecnie coraz więcej programów profilaktycznych i psychoedukacyjnych (np. Przyjaciele Zippiego) można realizować online.

Wsparcie i zrozumienie

Ponieważ większość uczniów przyzwyczajona jest do edukacji bezpośredniej, zmiana na zajęcia prowadzone w formie zdalnej może w nich budzić dużo trudnych emocji, takich jak złość i smutek, dzieci mogą odczuwać lęk, niepokój i stres. Ważne, aby nauczyciel starał się zrozumieć te emocje i stany dzieci. Powinien pamiętać, że w takiej niecodziennej sytuacji, która może powodować odczuwanie wyżej wymienionych emocji, zmieniają się także możliwości niektórych dzieci co do ilości przyswajania materiału czy odrabiania zadań domowych. Warto zorganizować rozmowę z uczniami na temat tego, jakie emocje budzi w nich sytuacja, kiedy uczą się przez internet, jakie mają trudności, a co im się w tym podoba. Dla dzieci ważne będzie zobaczenie, że ich koledzy mogą podobnie przeżywać sytuację, towarzyszą im podobne emocje. Ważne, by nauczyciel okazał im zrozumienie i potrafił dostosować ilość materiału oraz formy pracy nie tylko do tego, na jakim etapie nauczania są dzieci, ale również do tego, w jakim aktualnie stanie emocjonalnym się znajdują.